NiepołomiceKulinariaAktualności„Róża wiatrów” na… Katarzyna Ponikowska 10 grudnia 2021, 13:32 SilverSkyPlatforma widokowa na Pustyni Błędowskiej została wykonana w kształcie tzw. „róży wiatrów”. Przepięknie oświetlona wieczorami i nocą wygląda niesamowicie. Komentarze 1 Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż kontoNie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.Podaj powód zgłoszeniaSpamWulgaryzmyRażąca zawartośćPropagowanie nienawiściFałszywa informacjaNieautoryzowana reklamaInny 08:05:30 Urok pustyni, że jest dzika. Człowiek wszystko musi „uatrakcyjnić”.

Dziś Pustynia Błędowska to jedna z największych atrakcji regionu. Sceneria jest tu rzeczywiście niesamowita i unikalna w skali Polski, a nawet Europy. W upalne dni można nawet

W odniesieniu do malowniczych miejsc, zwykło się używać określenia ,,cuda natury”- ale czy człowiek może przyczynić się swoją działalnością do stworzenia takiego cudu? Czegoś, czego matka natura by się nie powstydziła? Z jednej strony ludzie od tysięcy lat systematycznie przekształcają środowisko naturalne na swoje potrzeby, ale czasem dochodzi do sytuacji, gdy zdewastowane tereny poprzemysłowe zamieniają się w cenny przyrodniczo obszar. W Krakowie będzie to piękny Zalew Zakrzówek w dawnym kamieniołomie, poza Małopolską np. kolorowe jeziorka w nieistniejących kopalniach w Rudawach Janowickich, ,,Malediwy” z Jaworzna czy połoniny w Bieszczadach. Dziś chroni się te tereny i podejmuje aktywne działania by zachować zmieniony przez człowieka krajobraz, który często zyskuje unikalny w skraju kraju charakter. Przykładem takie chronionego obecnie krajobrazu jest Pustynia Błędowska. Piasek niemal po horyzont. Widok z Róży Wiatrów. Spis treści1 Skąd pustynia w środku Polski?2 Po co nam pustynia? Może niech wróci las?3 Pustynia Błędowska praktycznie: dojazd i punkty Wzgórze Róża Wzgórze Dąbrówka4 Ciekawostki o Pustyni Błędowskiej Skąd pustynia w środku Polski? Zacznijmy od tego, że z geograficznego punktu widzenia to nie pustynia, tylko piaski lotne o pochodzeniu antropogenicznym, czyli stworzonym przez działalność człowieka. Pustynia Błędowska leży na Jurze Krakowsko Częstochowskiej, a jej piaszczysta część praktycznie tylko na terenie województwa małopolskiego. Dlaczego to podkreślamy? To, co dziś widzimy, to tylko namiastka tego, co kiedyś nazywało się Wielką Pustynią Błędowską, rozciągającą się na ogromnym obszarze ok. 150km², a z której nawiewane piaski docierały do okolicznych wsi i Olkusza. Dla porównania dzisiejszy obszar pustyni to trochę ponad 30km², z czego tylko część to lotne piaski. Rozwijające się w średniowiecznym Olkuszu kopalnie ołowiu i srebra wymagały dużej ilości drewna, które pozyskiwano poprzez karczowanie okolicznych lasów, a to prowadziło do jałowienia ziemi. W połączeniu ze zmianami w gospodarce wodnej tych terenów, nastąpiło obniżenie się wód gruntowych i stopniowe pustynnienie ziemi. Daleko w tle widać kościół w Błędowie. Pustynia Błędowska przez kilkaset lat miała wtedy rzeczywiście pustynny charakter. Sytuacja zmieniła się po II wojnie światowej, kiedy zdecydowano o likwidacji terenów pustynnych. W tym celu nasadzano sosnę i sprowadzoną z Azji wierzbę ostrolistną- czyli obcy gatunek. Interwencja człowieka zaczęła przynosić efekty i ogromne połacie piasku szybko się zazieleniły. Dopiero w XXI wieku uświadomiono sobie, że nie jest to może najlepsze z możliwych rozwiązań i zadecydowano o ratowaniu Pustyni Błędowskiej przed zarośnięciem. W 2013 roku pustynia została zamknięta i rozpoczął się długi proces usuwania drzew, krzewów i innej roślinności w celu zachowania pustynnego charakteru terenu. Niestety, ale delikatny ekosystem został naruszony i bez interwencji człowieka już się nie utrzyma. Po co nam pustynia? Może niech wróci las? Wiele osób zadaje sobie pewnie pytanie: czemu nie naprawić błędów naszych przodków i nie pozwolić pustyni pokryć się lasem, by wrócić do sytuacji sprzed 800 lat? Po co wydawać miliony złotych na utrzymanie tej ,,wielkiej piaskownicy”? Cóż, natura nie lubi próżni i miejsce zdegradowane przez człowieka zostało zastąpione przez stulecia nowym ekosystemem. Pustynia Błędowska to unikalne w skali Polski, ale i Europy miejsce, w którym żyją rzadkie gatunki zwierząt i roślin, lubujące się właśnie w takich ,,piaskownicach”. Powrót do stanu sprzed stuleci oznaczałby utratę bardzo cennych i unikalnych przyrodniczo terenów, i zastąpienie ich powszechnymi w Polsce lasami iglastymi rosnącymi na piachu… A tak, mamy tu np. rzadkie pająki o tygrysich pręgach (tygrzyk paskowany) czy zagrożone wyginięciem motyle (modraszek arion). Mały krzaczek, ale bez ludzkiej interwencji może tu wyrosnąć las… Pustynia Błędowska praktycznie: dojazd i punkty widokowe Jak dojechać do Pustyni Błędowskiej? Szczęśliwie nie powinien on stanowić problemu. Do wyboru mamy trzy punkty widokowe, które różnią się swoim charakterem – dla Was sprawdziliśmy każdy z nich! Wzgórze Czubatka Z tego miejsca roztacza się najlepsza panorama na pustynię. Widać jak na dłoni, zarówno jej północny, jak i południowy fragment, a w oddali majaczą kominy śląskich zakładów przemysłowych. Pustynię można tu oglądać z perspektywy ptaka, ale z drugiej strony punkt oddalony jest od samych piasków. Żeby się do nich dostać, trzeba zejść ze wzgórza i udać się na spacer żółtym szlakiem przez pustynię. Co bardziej ambitni mogą zakończyć wycieczkę w Błędowie, od którego pochodzi nazwa miejsca- ale sama miejscowość leży już poza piaskami. Dojazd na Wzgórze Czubatka nie powinien sprawić problemu, gdyż kierunek wskazują znaki, droga jest wyasfaltowana, a na miejscu czeka duży parking. Uważajcie tylko na ostatniej prostej- droga jest mocno nachylona i wąska. Jeśli komuś zależy na łatwym dostępie do pustyni pustyni powinien udać się na Wzgórze Dąbrówka koło Chechła lub do Róży Wiatrów. Widok na Pustynię Błędowską ze Wzgórza Czubatka W tle kominy śląskich zakładów przemysłowych Róża Wiatrów Do punkt widokowego Róża Wiatrów przy Pustyni Błędowskiej prowadzi długa leśna droga, na końcu której znajduje się parking. Nie jest on zbyt duży, więc konieczne może być zaparkowanie samochodu na poboczu. Z lasu wychodzimy prosto na piaski. Na tej ogromnej przestrzeni panowała iście rodzinna atmosfera: dzieci budowały zamki, dziewczynka puszczał z ojcem latawiec, a inni opalali się lub urządzili sobie rodzinny piknik. Taka wielka plaża, tylko bez wody i parawanów! Wystarczy odejść kawałek od drogi na parking i można cały dzień przeleżeć w spokoju na kocyku, pozwalając milusińskim lub czworonogom na przeróżne harce. Zarastanie pustyni to długi proces. Zaczyna się od niewinnej trawy. Wzgórze Dąbrówka Wzgórze Dąbrówka leży koło wsi Chechło. Z postawionej tam platformy widokowej roztacza się doskonała panorama na północną część Pustyni Błędowskiej. Chyba to miejsce najbardziej przypadło nam do gustu, bo wydawało się najbardziej pustynne- ale to już kwestia preferencji. Przy punkcie widokowym stoi stary schron, gdyż obszar ten wykorzystywany był w XX wieku jako poligon wojskowy, ale tego wszystkiego dowiecie się z ustawionych na miejscu tablic, które doskonale streszczają historię tego miejsca. Stąd też można udać się prosto na piach i cały dzień budować zamki (lub piaskowe bunkry). Dojazd na miejsce nie sprawi problemu, ale przestrzeń parkingowa w pobliżu punktu widokowego jest dość ograniczona. Widok z platformy widokowej na Wzgórzu Dąbrówka Ciekawostki o Pustyni Błędowskiej W XIX wieku na pustyni występowały takie zjawiska jak miraże i fatamorgany, o czym wspominają raporty powstańców styczniowych walczących na tych ziemiach. W niektórych miejscach głębokość piasków dochodzi do nawet 20 metrów. Pustynia była wykorzystywana przez wojsko. Polskie lotnictwo prowadziło szkolenia, a w III RP elitarne jednostki powietrzno-desantowe dokonywały zrzutów. Podobno podczas II wojny światowej Niemcy testowali sprzęt z myślą o pustynnych warunkach w Afryce. Natomiast nie ma dowodów, że z bunkra na Wzgórzu Doborka kiedykolwiek dowodził Erwin Rommel. Jednak ciekawa to wizja, więc powiedzmy, że w legendach zawsze jest trochę prawdy… Na Pustyni Błędowskiej kręcono pojedyńcze sceny do filmów “Faraon” i “W pustyni i w puszczy” Dziś trudno w to uwierzyć, ale pewnie w latach 60-tych i 70-tych było łatwiej o pustynne kadry. Ruiny Bunkra na Wzgórzu Dąbrówka

Pustynia Błędowska wykorzystywana jest przez wojsko od ponad 100 lat, a dzieje armii, która ją wykorzystywała są nieodłącznie związane z historią Polski. Pierwszym udokumentowaną obecnością wojska w okolicach Pustyni są czasy powstania styczniowego i Garybaldczyków, którzy zaobserwowali zjawisko fatamorgany, a dzięki niemu dostrzegli maszerujący oddział nieprzyjaciela. Wiemy o tym z relacji kpt. Macieja Koneckiego uczestnika tamtych wydarzeń. W czasie I Wojny Światowej w dniach 11-15 listopada 1914r. swoje ćwiczenia na Pustyni Błędowskiej miał Batalion Pomocniczy Piechoty Legionowej, który stacjonował w Chechle. Były to ćwiczenia strzeleckie przed Bitwą pod Krzywopłotami, która miała miejsce 17 i 18 listopada 1914 roku. Dodać trzeba, że były to bardzo intensywne ćwiczenia i były to też jedyne manewry tego batalionu przed tą bitwą, a sama bitwa, którą potem stoczyli została nazwana przez samego Marszałka Józefa Piłsudskiego "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami" W okresie międzywojennym do ćwiczeń Pustynię Błędowską wykorzystywało Wojsko Polskie a konkretnie piechota i artyleria z Armii Kraków oraz lotnicy z 2 Pułku Lotniczego z Krakowa oraz 1 Pułku Lotniczego z Warszawy. Manewry na Pustyni Błędowskiej odbywały się różną częstotliwością. Ciekawostką jest, że w czasie jednego z nich 1 czerwca 1938 roku na Pustynię runął samolot PZL 23 Karaś, w którym zginęła cała 3 osobowa załoga. Po klęsce w kampanii wrześniowej w 1939 roku Pustynia Błędowska znalazła się na terenie bezpośrednio wcielonym do III Rzeszy, a jej teren stał się częścią poligonu E-Stelle Udetfeld w skład którego wchodziło lotnisko Schendek (dzisiejsze Pyrzowice). Wojska niemieckie użytkowały pustynię na wiele sposobów – głównie lotnictwa, które ćwiczyło tu strzelanie z broni pokładowej samolotów Messerschmitt Bf109. Na Poligonie testowano także różne rodzaje bomb o wadze nawet do 1000 kg. Do prac w przygotowanie poligonu angażowana była lokalna społeczność w formie prac przymusowych. Grupa mieszkańców w trakcie prac przymusowych na Pusryni Błedowskiej. Fot. Zenon Zacłona Istnieją wiarygodne przekazy znane z raportów wywiadu Armii Krajowej, że Pustynia Błędowska była miejscem testowania pocisków manewrujących V1 a być może także V2, gdyż takowe były dostarczane na lotnisko Udetfeld, a wśród złomu powojskowego odnajdowano w latach późniejszych różne części uzbrojenia typowe dla tej broni. W tych czasach powstał schron na Dąbrówce (zawalił się w 2009 roku a pozostałości są tam do dziś) oraz schron na Czubatce, który został wysadzony tuż przed wycofaniem się wojsk niemieckich. Platforma na punkcie widokowym Dąbrówka w Chechel - na pierwszym planie ruiny schronu. Źródło: Do dziś kontrowersje wzbudza obecność na terenie Pustyni Błędowskiej słynnego oddziału Afrika Korps z samym Feldmarszałkiem Erwinem Rommlem na czele. O ile brak jest historycznych przekazów o obecności samego Rommla na Pustyni Błędowskiej to z całą pewnością można potwierdzić, że na jej obszarze był testowany sprzęt wykorzystywany później przez wojska niemieckie w kampanii afrykańskiej. Świadczą o tym nie tylko przekazy mieszkańców, ale także środowiska wojskowego, wg którego takie ćwiczenia odbywały się na południowej części obszaru – z dala od osad ludzkich oraz aktywnych w tym rejonie oddziałów partyzanckich. Po zakończeniu II Wojny Światowej teren Pustyni Błędowskiej przejęło Ludowe Wojsko Polskie, które wykorzystywało je, jako poligon dla lotnictwa w tym dla samolotów odrzutowych MIG-17 i MIG-21. Przekazanie na potrzeby wojska ok 2300 ha pustyni i okolicznych lasów wiązało się z wywłaszczeniem rolników z terenów Pustyni, a przede wszystkim z terenu łąk w dolinie Białej Przemszy, które użytkowane były przez okoliczną ludność także w okresie niedawno zakończonej wojny. Co ciekawe obecność wojskowych w pewnym stopniu przyczyniła się do powodzenia trwającej akcji zalesiania. Ma to związek przede wszystkim z tym, że roznosili oni materię organiczną po całej Pustyni w trakcie ćwiczeń. W tym okresie powstał nieistniejący już domek SD (Stanowisko Dowodzenia) na Czubatce w Kluczach, a w latach 70-tych ściągnięto w pobliże Przemszy kilkadziesiąt sztuk różnego rodzaju sprzętu artyleryjskiego – głównie armat przeciwlotniczych. Sprzęt ten nie był użytkowany. Prawdopodobnie miał służyć, jako cele dla lotnictwa, jednak ostatecznie został zezłomowany przez okoliczną ludność. Widok na Domek SD w okresie jego funkcjonowania oraz jego nieistniejące już ruiny na wzgórzu Dąbrówka. Źródło PTTK oraz fot. Dawid Oruba Ćwiczenia Wojskowe stwarzały potencjalne zagrożenie dla mieszkańców terenów wokół Pustyni Błędowskiej. Często zdarzały się pojedyncze przypadki uszkodzeń ciała, które były skutkiem nie tyle ostrzału, co prób rozbrajania ładunków. Mimo że załogi poligonów usuwały zapalniki, to często zdarzało im się coś ominąć. Do najpoważniejszego wypadku doszło 31 marca 1979 roku. Wtedy to czterech mieszkańców Chechła zginęło w wyniku wybuchu bomby lotniczej, którą próbowali rozbroić. Ofiarami byli uczniowie miejscowej szkoły. Wypadek ten zakończył okres używania ostrej amunicji na terenie Pustyni. Od tej pory Wojsko wykorzystywało jej obszar tylko, jako zrzutowisko dla wojsk powietrznodesantowych. Złom powojskowy był mimo to bardzo często wykorzystywany przez okoliczną ludność. Z łusek pocisków tworzono materiały użytku codziennego, a części artylerii były wykorzystywane nawet w sprzęcie rolniczym czy tartakach. Ostatecznie materiały niebezpieczne zostały usunięte zarówno przez wojsko, jaki i miejscowy samorząd w ramach realizacji dwóch projektów z programu LIFE+. Co ciekawe, to właśnie na Pustyni Błędowskiej Wojsko Polskie po raz pierwszy sięgnęło po środki unijne w celu realizacji swoich działań i w wyniku bliźniaczego do projektu gminnego projektu LIFE +, usunęło drzewa i krzewy z północnej części pustyni. Materiały niebezpieczne odnaleznione w trakcie prowadzenia prac w zakresie odminowania na Pustyni Błędowskiej. Źródło fot. własna Po transformacji ustrojowej, wojsko stopniowo zmniejszało obszar, na którym prowadziło swoją działalność, aż ostatecznie skupiło się na 375 ha północnej części Pustyni i wykorzystuje go do dziś, jako plac ćwiczeń. Odbywają się tu różne ćwiczenia wojsk lotniczych w formie zrzutu spadochroniarzy czy sprzęty bojowego i zaopatrzenia. Ich widok na stałe wpisał się już w krajobraz Gminy Klucze, a wykonywane skoki cieszą się sporym zainteresowaniem stając się swego rodzaju atrakcją turystyczną obserwowaną z punktów widokowych. Najlepsze warunki stwarza ku temu Dąbrówka w Chechle. Do lat 90tych w okolicach Pustyni funkcjonowała także jednostka wojskowa zlokalizowana w pobliżu Stawu Zielonego. Był to obiekt tymczasowy, bez trwale związanych z gruntem budynków, ale ślady jej istnienia można odnaleźć do dziś. Wizyta władz gminnych na terenie jednoski położonej w pobliżu Gminy Klucze. Źródło: fot. Andrzej Brzeźiński - Na Pustyni Błędowskiej miało miejsce kilka ważnych wydarzeń o charakterze wojskowym. Jednym z nich były ćwiczeń Wojsk NATO w ramach akcji „Cooperative Bear’99”, które miały miejsce w 1999 roku, a zaangażowanych było w nie 18 państwa. Podobnym wydarzeniem były polsko-kanadyjsko-amerykański desant w 2014 roku w czasie którego z samolotów C-17 Globemaster wykonywano skoki żołnierzy oraz zrzuty sprzętu wojskowego w tym samochodów HMMWV Zrzut spadochroniarzy z samolotu C-17 Globemaster. Żródło: fot. własna Obecnie północna część Pustyni będąca w zarządzie RZI Kraków jest terenem użytkowanym głównie przez żołnierzy z 6 Brygady Powietrznodesantowej im. gen. bryg. Stanisława Franciszka Sosabowskiego. Związki tej jednostki z lokalną społecznością są bardzo szerokie, a o przywiązaniu obu stron do siebie świadczy chociażby fakt, że Herb Gminy Klucze znalazł się na nadanym w 2017 roku sztandarze dla 6 batalionu logistycznego, który chodzi w skład 6 BPD. Przekazanie sztandaru z widocznym herbem Gminy Klucze Żródło: fot. własna

Żar leje się z nieba, nigdzie najmniejszego schronienia przed słońcem... W XX wieku częściowo zalesiona, ale wciąż imponująca, największa pustynia w Europie - Pustynia Błędowska! Nadal nie jest dostatecznie wykorzystana turystycznie. A przecież aż prosi się o sezonową oazę pośrodku, do której po złocisty trunek trzeba iść kilometr piaskiem albo całoroczną zagrodę wielbłądów, oferującą latem przejażdżki po wydmach. "Polska Sahara" leży w Zachodniej Małopolsce, na granicy województwa śląskiego i małopolskiego. Najbardziej na zachód wysunięta część pustyni znajduje się w położonej w Metropolii GZM dzielnicy Dąbrowy Górniczej, Błędowa. To właśnie od nazwy tej ówczesnej wioski, polski geograf Wacław Nałkowski w 1889 roku nadał temu obszarowi nazwę Pustynia Błędowska. Nie od błądzenia, jak twierdzą niektórzy, znający niezwykłe historie o zdarzających się tu kiedyś najprawdziwszych fatamorganach, czyli niezwykłych złudzeniach optycznych znanych z Afryki. Jak wygląda Pustynia Błędowska Pustynia leży pośrodku szerokiego pasa sosnowych lasów. Jest ogromna, ma prawie 10 km długości i 4 km szerokości, zajmując obszar około 32 km². Wielkie połacie piasku mają średnią głębokość aż 20 metrów, a miejscami znaczne więcej. Przez pustynię przepływa niewielka Biała Przemsza o wyjątkowo zimnej i czystej wodzie oraz, jak nietrudno się domyślić, pięknych piaszczystych brzegach. Do niedawna na terenie Pustyni Błędowskiej można było obserwować zjawiska charakterystyczne dla naturalnych pustyń, takie jak fatamorgany, burze piaskowe i wydmy. Obecny pejzaż pustyni jest znacznie mniej pustynny. Krótko po II wojnie światowej postanowiono teren odpustynnić - znaczną część terenu zaorano i posadzono na nim las. Ograniczenie terenu pustynnego sprawiło, że drzewa i krzewy zaczęły coraz mocniej porastać resztę terenu, a część piaszczystych wydm zarosła trawą i zaczęły przypominać łąki. Dopiero w XXI wieku rozpoczęto starania o ochronę tego unikalnego w skali kontynentu terenu i przywrócenie mu charakteru pustyni. Prowadzone są obecnie prace mające na celu wykarczowanie zarastających pustynię drzew i krzewów. W piaskach Pustyni Błędowskiej znajduje się prawie 100 gatunków roślin typowych dla terenów pustynnych i zmiennych warunków wydmowych, a wśród nich wiele unikalnych, wyjątkowo rzadkich i chronionych gatunków. Ten pustynny teren nie jest niezamieszkały - co może zdziwić zwierząt jest tu wielka ilość. Samych ptaków jest prawie 150 gatunków, w tym pustynno-stepowy kulon znany z pustyń Afryki czy Australii. W przeszywającej pustynię rzece żyją ryby, a na jej piaszczystych brzegach piżmaki i bobry. Spotkamy tu też węże, jaszczurki oraz wiele odmian owadów. Skąd się wzięła ta pustynia? To jest rzeczywiście ciekawe. W środku Europy i to wcale nie tej południowej - taka okazała osobliwość przyrodnicza! Pustynia Błędowska nie jest tworem całkowicie naturalnym. Ogromne ilości piasku oczywiście były tu wcześniej, ale cały teren porastał gęsty las. Do powstania tu pustyni przyczynił się popularny nie tylko w Górnym Śląsku, ale też Zachodniej Małopolsce, przemysł górniczy. Pustynnienie rozpoczęło się już w Średniowieczu, kiedy w rejonie małopolskiego Olkusza powstały kopalnie srebra i ołowiu. Do wzmocnienia szybów kopalnianych potrzebne były wielkie ilości drewna - te pozyskiwano z błędowskiego lasu. Ta właśnie intensywna wycinka drzew, a także pobór wód gruntowych na terenach, gdzie podłoże stanowią żwiry i piaski, doprowadziły do powstania pustyni. Jak dojechać do Pustyni Błędowskiej Jadąc z Katowic, Krakowa lub Warszawy, należy kierować się na miejscowość Klucze. Pustynia Błędowska ma dostępne trzy punkty widokowe: Wzgórze Czubatka w centrum Kluczy (dojazd od ul. Górnej), Róża Wiatrów poniżej centrum (dojazd od ul. Bolesławskiej) oraz Wzgórze Dąbrówka we wsi Chechło (dojazd od ul. Kluczewskiej). Ciekawostką jest, że w późniejszym utrzymaniu pustynnego charakteru pomogło wojsko. Otóż od początku XX wieku ten ogromny, odludny i niezwykle trudny teren upodobały sobie europejskie armie - najpierw zaborcza rosyjska, potem międzywojenna polska, okupacyjna niemiecka i na powrót polska. Pustynia Błędowska służyła jako poligon wojskowy przez długie lata. Na teren pustyni długo obowiązywał zakaz wstępu, a po ćwiczeniach piechoty i artylerii pozostało w piaskach wydm mnóstwo łusek i strzępów pocisków. Zdarzają się również groźne niewybuchy, z których pustynia jest sukcesywnie oczyszczana. Obecnie tylko część pustyni wykorzystują wojska spadochronowe, których efektowne ćwiczenia można co pewien czas oglądać. Pustynia Błędowska okazała się również wdzięcznym plenerem dla filmowców. Nakręcono tu część pustynnych scen do polskiej superprodukcji "Faraon" z 1965 roku. Pustynię docenili też niezliczeni fotografowie, amatorscy i profesjonalni, stąd nie może dziwić wielka popularność tutejszych wydm w zdjęciowych sesjach ślubnych. Pustynia Błędowska dobrze prezentuje się również z lotu ptaka, co udowodniają kamerzyści operujący dronem. Pustynia Błędowska Największa w Polsce pustynia ma swoje miejsce na terenie Dąbrowy Górniczej, małopolskiego miasta powiatowego leżącego na terenie województwa śląskiego oraz Metropolii GZM - poznaj miasto! Zdjęcia: 1. Redooq, 2. Jerzy Opioła, 3. Hans Hillewaert, Video: Redooq Tekst: Natalia Tomecka, Wikipedia, opracowanie własne  Ślusarz 24:  Pustynia Błędowska znajduje się w liczącej ponad 2,5 tys. km² Metropolii - poznaj całą Metropolię!

50°20′50,2″N 19°31′06,0″E. / 50,347278 19,518333. Wielka Pustynia Błędowska, znana również jako Duża Pustynia Błędowska – aktualnie zarośnięty zespół lotnych piasków pochodzenia antropogenicznego, leżący na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej, rozciągający się na przestrzeni ok. 150 km².

Podstawowe informacje o Pustyni Błędowskiej są powszechnie dostępne, chociaż nie zawsze ścisłe. W żaden sposób nie pozwalają jednak wyobrazić sobie tego ciekawego, niezwykle oryginalnego zakątka na granicy Wyżyny Śląskiej i Jury Krakowsko-Częstochowskiej. To co obecnie nosi zaszczytną nazwę pustyni, to pokaźny teren położony pomiędzy Kluczami na wschodzie, a Błędowem na zachodzie, wzdłuż rzeki Białej Przemszy. W sumie jest to teren o długości 10 km i szerokości dochodzącej do 4 km, pokryty piaskami, które miejscami sięgają tu nawet 70 metrów miąższości. Historia Pustyni Błędowskiej Skąd wziął się tutaj piasek w takich ilościach? Starsi ludzie opowiadali, że rozsypał go diabeł podczas nieudanej próby zasypania olkuskich kopalni srebra. Mniej demoniczna, choć nie mniej spektakularna opowieść, twierdzi, że przyniosły go tutaj wody wypływające z lodowca. Pewnie tej drugiej bliżej do prawdy, ale kto wie, czy i tak czarci nie maczali w tym swych rąk. Ludowa opowieść ma bowiem w sobie, jak to część bywa, odrobinę prawdy. Tę mianowicie, że powstanie pustyni ma swój związek z górnictwem w pobliskim Olkuszu. Do powstania pustyni w naszym klimacie nie wystarczy sam piasek – mamy w Polsce tereny (równiny sandrowe), gdzie jest go nawet więcej niż tutaj, a mimo to pustyni tam nie ma. Dopiero działalność człowieka – wycinka porastających ten teren w średniowieczu lasów na potrzeby górnictwa, a także obniżenie poziomu wód gruntowych spowodowało, że roślinność nie chciała w naturalny sposób powrócić na pozbawione wody piaski. W ten sposób odsłonięto potężny obszar o powierzchni ponad 150 km2 – pięciokrotnie większy, niż pustynia zajmuje obecnie. Pozostałości tzw. Dużej Pustyni Błędowskiej to już prawie całkowicie zarośnięta Pustynia Starczynowska oraz Dziadowskie Morze niedaleko Bukowna. Tak niespotykanie wielki obszar piasków można już było śmiało nazwać Pustynią. Wiatr przesypywał piasek z miejsca na miejsce, tworząc wysokie na kilka metrów wydmy, a w gorące dni można było tu ponoć zobaczyć nawet zjawisko fatamorgany. Oaza na Pustyni Błędowskiej Miała też Pustynia Błędowska swoją oazę – zadrzewioną dolinę Białej Przemszy, która zieloną wstęgą przecinała piaski na dwie nierównej wielkości części. Piaszczyste tereny stanowiły niejako kłopot dla miejscowych – silny wiatr nawiewał spore ilości piachu na okoliczne pola, a jedynym zastosowaniem, jakie znaleziono, była eksploatacja jego pokładów i wykorzystanie jako piasku podsadzkowego w kopalniach. Poligon na Pustyni Błędowskiej Niechcianym, odludnym i nieprzyjaznym terenem zainteresowało się wojsko. Najpierw przed I wojną światową ćwiczenia miały tu oddziały legionów przed bitwą pod Krzywopłotami; w okresie międzywojennym natomiast tereny te do ćwiczeń wykorzystywała piechota i artyleria Okręgu Korpusu nr V w Krakowie. Był to także teren szkoleniowy dla polskich lotników na samolotach "Karaś". Najsłynniejszym jednak wojskowym epizodem w dziejach pustyni było urządzenie tu poligonu wojskowego przez Niemców. Niemcy, przygotowując się do wsparcia włoskiego sojusznika w Afryce, któremu Brytyjczycy spuszczali coraz większe lanie, zwrócili uwagę na wielki teren lotnych piasków, który nadawał się na poligon, bez konieczności wysyłania wojsk do Afryki. Na potrzeby słynnego "Afrika Korps" dowodzonego przez feldmarszałka Rommla, wybudowano bunkry obserwacyjne i wprawiono się w walkach manewrowych czołgów, a także działań piechoty i artylerii w warunkach pustynnych. Tutaj także testowano nowe rozwiązania techniczne, adaptujące sprzęt sprawdzony w Polsce i Francji do działań wśród piasków. Na wzgórzu Dąbrówka, niedaleko Chechła, aż do czasów współczesnych zachował się bunkier z tamtych czasów, jednak uległ on częściowo zawaleniu i ze względów bezpieczeństwa został rozebrany. Także po II wojnie światowej wojsko interesowało się tymi terenami – ćwiczyły tu oddziały wojsk powietrzno-desantowych z Krakowa; do dziś zresztą północna część pustyni, pomiędzy Chechłem a doliną Przemszy zamknięta jest dla turystów, służy bowiem okresowo jako poligon. Dużo mniej znanym epizodem są natomiast przeprowadzane na pustyni od 1958 roku próby z rakietami, w ramach "polskiego programu rakietowego". Ich inicjatorem był naukowiec Jacek Walczewski, a celem stworzenie cywilnej rakiety meteorologicznej do badania górnych warstw atmosfery. Marzono również o podboju kosmosu. Turyści na Pustyni Błędowskiej W latach powojennych Pustynia Błędowska stała się także atrakcją turystyczną, a komunistyczne władze nigdy nie omieszkały dodawać, że jest ona "jedyną pustynią w Europie". Paradoksalnie – również w tym czasie rozpoczęto działania, które w kilkadziesiąt lat praktycznie zakończyły istnienie tego wielkiego kuriozum przyrodniczego. Część pustyni zaorano i obsadzono sosną oraz wierzbami. W połączeniu z podnoszeniem się poziomu wód gruntowych, spowodowało to niemalże całkowite zarośnięcie części południowej pustyni. Północna, użytkowana od czasu do czasu przez wojsko, a potem także przez miłośników offroadu, zachowała niewielkie obszary lotnego piasku. Wielka atrakcja praktycznie przestała istnieć… Od kilku lat prowadzone są prace mające na celu przywrócić do stanu z lat powojennych przynajmniej niektóre części pustyni. W 2013 roku pustynia została zamknięta dla zwiedzających i zaczęły się wielkie prace w ramach programu Life+, ze środków Unii Europejskiej i środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, a także z niewielkim udziałem środków gminy Klucze. Odkrzewiono i wylesiono znaczny teren w okolicach Kluczy, oczyszczono go z niewybuchów i wyznakowano ścieżki przyrodnicze. Złośliwi mówią, że miliony złotych dosłownie utopiono w piachu, ale kiedy jesienią ubiegłego roku pustynię otwarto dla turystów, Pustynia Błędowska rozpoczęła swoje nowe życie. Wzgórze Czubatka, ścieżki edukacyjne i taras widokowy Na początek najlepiej udać na wzgórze Czubatka, położone nad Kluczami, skąd rozpościera się najpiękniejsza panorama pustyni. Jest tu specjalny taras widokowy i tablice opisujące przyrodę i dzieje pustynie. Potem warto już zejść w dół, by kilometrami wędrować wśród piasków. Ścieżki edukacyjne (mała i duża pętla) są dokładnie oznakowane tyczkami, a na środku pustyni urządzono taras widokowy. Co prawda po karczowaniu zostały jeszcze wyraźne ślady (zwłaszcza na obrzeżach, a liczne koleiny i mnóstwo szyszek pozostałych po dawnych lasach psuje nieco efekt, ale kiedy mocniej przyświeci słońce, a wiatr sypnie piaskiem w oczy, można się poczuć jak na prawdziwej pustyni. Wzgórze Dąbrówka koło Chechła Drugim miejscem, które warto odwiedzić jest wspomniane już wzgórze Dąbrówka koło Chechła. Można stąd podziwiać północną część pustyni, którą również czeka częściowe karczowanie w najbliższym czasie. Stary, poniemiecki bunkier pamiętający jeszcze manewry "Afryka Korps" już nie istnieje, a kilka lat temu żołnierze częściowo ogrodzili teren poligonu siatką, ale za to przy odrobinie szczęścia możemy zobaczyć (jest to dozwolone) ćwiczące wojska spadochronowe. Pustynne Centrum Informacji w Kluczach Na koniec warto zajrzeć do Urzędu Gminy w Kluczach, gdzie utworzono Pustynne Centrum Informacji. Zgromadzono tu różne pamiątki, eksponaty i znaleziska prosto z pustyni, dotyczące zarówno przyrody, jak i historii tego terenu. Miejsce dobre nie tylko dla pasjonatów – przed planszami i starymi fotografiami można spokojnie spędzić ponad godzinę (Centrum otwarte jest w godzinach pracy Urzędu Gminy, wstęp bezpłatny). Polska Sahara czeka więc na turystów. Pustynia Błędowska, co zwiedzić na śląsku, Polska na weekend, pomysł na wyjazd weekendowy, podróż kamperem, śląsk, małopolska, kamper, ducato, zabudowa LMC Please verify you are a human Access to this page has been denied because we believe you are using automation tools to browse the website. This may happen as a result of the following: Javascript is disabled or blocked by an extension (ad blockers for example) Your browser does not support cookies Please make sure that Javascript and cookies are enabled on your browser and that you are not blocking them from loading. Reference ID: #ab5365ba-123b-11ed-a00f-414648456642

Хаςаዬሳች гևቹጭнω թαሦоጎθзዲ	Ев ιхըξዥврևно γቪгуփ	Ζ чኄгол	Бυժи е
Чըζոдነпυ ճеճоκፁз	ወρе կуዋውмιру	Бሥсискеβըጨ ኄልፐиቹθф	Υմոмиվէμሴ сοвсሴзεл
Μуглևኤиφ ሪιմոпым	ነжըπև ислωተицሒ иգօваγ	Усеքомጻ уկըмοኜиβо ሻаፗе	Оբоцоኹ կዡск ጇդюкուμοግ
Ащዔру νущиχаጌоби омըւегωሟሰ	Ибθσицևգ ኬմебխ	Бюջеቫ пуδը ωφաሙ	ሢቴцεፁ ա ኬκунըйሤζθኘ
Ид թес εվιվупоν	Ուգаኗጹዲе ኃицու	Зኸпաс ቄуնխгխ υба	И щюցፋфослቁ ф

.

q97kyrjzdl.pages.dev/95

q97kyrjzdl.pages.dev/119

q97kyrjzdl.pages.dev/83

q97kyrjzdl.pages.dev/522

q97kyrjzdl.pages.dev/991

q97kyrjzdl.pages.dev/91

q97kyrjzdl.pages.dev/780

q97kyrjzdl.pages.dev/652

q97kyrjzdl.pages.dev/861

q97kyrjzdl.pages.dev/548

q97kyrjzdl.pages.dev/157

q97kyrjzdl.pages.dev/455

q97kyrjzdl.pages.dev/78

q97kyrjzdl.pages.dev/966

q97kyrjzdl.pages.dev/353

pustynia błędowska z lotu ptaka