Opracował dr med. Piotr Sawiec Konsultowała prof. dr hab. med. Hanna Szajewska, Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Skróty: ABM – Academy of Breastfeeding Medicine, AZPO – alergiczne zapalenie prostnicy i okrężnicy, ESPGHAN – European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Wprowadzenie Academy of Breastfeeding Medicine zajmuje się opracowywaniem protokołów postępowania w przypadku problemów związanych z karmieniem piersią. Przedstawiają one ogólny schemat postępowania, który należy dostosować do indywidualnych potrzeb pacjentów. Celem niniejszych wytycznych jest omówienie zagadnień związanych z alergicznym zapaleniem prostnicy i okrężnicy (AZPO) u niemowląt karmionych piersią, ze szczególnym uwzględnieniem zasad postępowania klinicznego.Właściwości substancji leczniczych wskazują, że mogą one stanowić ryzyko dla dziecka karmionego piersią. Przy stosowaniu tych substancji leczniczych nie zaleca się karmienia piersią. Wg wytycznych American College of Chest Physicians, małe dawki (ok 75-160 mg) kwasu acetylosalicylowego mogą być stosowane przez mamę karmiącą bez
Czym jest alergia pokarmowa? Alergia pokarmowa jest nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na daną substancję, która u zdrowych osób nie wywołuje żadnych oznak uczulenia. Jak wyjaśnia mgr Natalia Chudzik, alergie są często mylone z nietolerancjami pokarmowymi ze względu na podobieństwo objawów. – U noworodków alergie pokarmowe najczęściej mają postać zapalenia jelit. Alergia może być wywołana przez każdy pokarm, ale najczęstszymi alergenami odpowiadającymi za 90 proc. reakcji niemowląt są: mleko krowie, orzechy, soja, gluten, ryby, jaja, które spożywa mama – wyjaśnia położna. Jakie są objawy alergii pokarmowej? Objawy alergii pokarmowych mogą być gwałtowne, pojawiające się krótko (do dwóch godzin) po przyjęciu alergenu. – W tym mechanizmie rozwija się reakcja anafilaktyczna, w której obserwujemy objawy ze strony układu pokarmowego, oddechowego, układu krążenia lub zmiany na skórze. Należy pamiętać, że w tym przypadku niezwłocznie należy udać się z noworodkiem do szpitala – tłumaczy mgr Natalia Chudzik. Drugi rodzaj reakcji jest łagodniejszy i pojawia się zdecydowanie częściej. Objawy występują znacznie później i wiążą się głównie z zapaleniem jelit. Możemy zaobserwować: bóle brzuszka, krew w stolcu, biegunkę, wymioty, brak przyrostu masy ciała, zmiany skórne. – Objawy te są niestety niespecyficzne, co sprawia, że bardzo często utożsamiamy kolkę niemowlęcą z alergią pokarmową. Mamy rezygnują wtedy z kolejnych pokarmów, a niemowlę dalej płacze. Konsekwencją tego jest niedożywienie mamy i brak poprawy stanu noworodka” – dodaje położna. Kolejną dolegliwością myloną z alergią pokarmową jest trądzik niemowlęcy. Pojawia się on u zdecydowanej większości dzieci. Trądzik ustępuje samoistnie i jest uznawany za fizjologię. Rozpoznanie i leczenie alergii pokarmowej należy do pediatry. – Wstrzymajmy się z wykonywaniem testów alergicznych, gdyż te, ze względu na złożony mechanizm alergii, często wychodzą ujemne. Również badanie przeciwciał IgG, IgE czy biorezonans wykonywane na własną rękę nie będą wiarygodne i nie są ujęte w żadnych standardach. Aby rozpoznać alergię pokarmową, konieczna jest wizyta u pediatry, który powinien wykonać próbę eliminacji i prowokacji. Pediatra kontroluje co, kiedy i jak należy zmienić w diecie mamy i to on stawia ostateczne rozpoznanie ewentualnej alergii – wyjaśnia położna. Problemy z laktozą Problemy z laktozą u niemowlaka wynikają z nieprawidłowego funkcjonowania jelit. Objawiają się one charakterystycznymi biegunkami. Stolec jest wodnisty i cuchnący. Gdy biegunki pojawiają się nagminnie, u dziecka może wystąpić odwodnienie organizmu. Rezultatem tego może być zatrzymanie wzrostu masy ciała niemowlęcia. Przyczynami nietolerancji laktozy u niemowląt może być stosowanie niektórych leków, celiakia, robaczyce, zakażenie wirusowe bądź bakteryjne czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Częściej niż nietolerancja laktozy występuję u małych dzieci alergia na białka mleka krowiego – czasem mylnie uważana właśnie za nietolerancję laktozy. Alergia na mleko krowie dotyka około 3-4 proc. niemowląt. Dolegliwości związane z nadwrażliwością na mleko dotyczą głównie układu pokarmowego oraz skóry. Niektóre alergeny zawarte w mleku krowim mogą przedostawać się do mleka matki, dlatego w uzasadnionych przypadkach kobietom karmiącym zaleca się unikanie pokarmów uczulających i wprowadzenie diety hipoalergicznej. W przypadku dzieci dokarmianych, czy karmionych sztucznie, rekomenduje się podawanie mieszanek mlekozastępczych o niewielkim albo znacznym (w zależności od przypadku i potrzeby) stopniu hydrolizy. – Jeżeli zaobserwujemy, że u naszych pociech występują niespecyficzne objawy ze strony układu pokarmowego – biegunka, ból brzuszka, wymioty, krew w stolcu, objawy skórne lub inne niepokojące nas dolegliwości należy zgłosić się do lekarza – wyjaśnia położna. Dieta eliminacyjna – co to jest? Dieta eliminacyjna matki, polegająca na wykluczeniu z jadłospisu produktów wywołujących alergie, jest jednym z kluczowych sposobów leczenia nietolerancji laktozy u niemowlaka karmionego piersią. – Zwracajmy uwagę na rozróżnienie alergii od kolki niemowlęcej, trądziku niemowlęcego czy łojotokowego zapalenia skóry. Alergia pokarmowa sama nie ustąpi. Konieczna będzie eliminacja czynnika alergizującego, ale tylko pod okiem specjalisty. Nie działajmy na własną rękę – dodaje położna.
Rozwiązaniem problemu wydaje się smoczek uspokajacz. Czy ssanie smoczka nie zaburzy karmienia piersią, wyjaśnia doradczyni laktacyjna Joanna Kiełbasińska. Aleksandra Sobieraj. Smoczek dla noworodka karmionego piersią to nie katastrofa. Do niedawna smoczek-uspokajacz był jednym z najbardziej kontrowersyjnych gadżetów dla noworodków i
Pokarmy spożywane przez matkę mogą wywołać alergię pokarmową u noworodka karmionego piersią. Należy jednak odróżnić alergeny od produktów drażniących. Te drugie mogą spowodować podrażnienie układu pokarmowego malucha wywołane kumulacją gazów w niewielkim układzie trawiennym noworodka. Z drugiej strony, alergeny mogą powodować reakcje uczuleniowe u dziecka, które trwają dłużej niż standardowe podrażnienie i mogą być przyczyną uczulenia na konkretne produkty żywieniowe w przyszłości. Zobacz film: "Pomysły na rodzinną aktywność fizyczną" 1. Objawy podrażnienia układu pokarmowego u noworodka 2. Objawy alergii pokarmowej u noworodka Czasem zdarzyć się może, że noworodek wykształca reakcję alergiczną na konkretne alergeny przedostające się do jego układu pokarmowego wraz z mlekiem matki podczas karmienia piersią – do najczęstszych należą jajka, nabiał, soja, pszenica, orzechy włoskie i orzechy laskowe. Jak poznać, że dziecko cierpi z powodu alergii pokarmowej? Do najpopularniejszych objawów schorzenia należą wymioty, biegunka, wysypka, rozdrażnienie, gazy i krew w stolcu. Wydalenie alergenów z organizmu może trwać nawet dwa tygodnie, dlatego należy wyeliminować konkretny produkt z diety na pół miesiąca i stale kontrolować reakcje dziecka na podawany pokarm. Następnie, można przywracać do jadłospisu kolejne pokarmy w celu odszukania problematycznego składnika diety. Każdy produkt dodajemy do posiłków w małych ilościach i obserwujemy wystąpienie lub brak objawów alergii pokarmowej u noworodka. Swoje obawy i podejrzenia warto przedyskutować z pediatrą. Jeżeli matka zauważyła, że maluch wykształcił objawy charakterystyczne dla alergii pokarmowej lub podrażnienia układu trawiennego, powinna niezwłocznie udać się do specjalisty. W żadnym wypadku nie należy samodzielnie diagnozować i leczyć schorzeń u noworodka. W dzienniku żywienia można zapisać zachowanie dziecka i reakcje organizmu (być może alergiczne) na spożyte mleko matki. Dokładna analiza spożytych posiłków i kondycji dziecka po karmieniu piersią ułatwi pediatrze rozpoznanie choroby. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Frank Dietetyk udzielający konsultacji dietetycznych w poradni w Poznaniu.Zwykle kolka u niemowląt w okresie laktacji pojawia się wieczorem. W ciągu dnia dokucza dziecku około 3 godzin dziennie, począwszy od trzeciego tygodnia życia. Jeśli chodzi o jej częstotliwość, pojawia się 3 lub więcej dni w tygodniu przez okres 3 miesięcy. Spis treści1. Alergia na słońce – czym jest ?2. Jakie są typy i objawy alergii na słońce?3. Jak leczymy objawy uczulenia na słońce u dzieci? 4. Jak chronić skórę dziecka przed słońcem i zapobiegać wystąpieniu nadwrażliwości?Czy można być uczulonym na słońce? Tak, to możliwe. Nadwrażliwość na światło słoneczne objawia się pod różnymi postaciami: od grudek, przez krwotoczne zmiany grudkowo pęcherzykowe po bąble pokrzywkowe i zaschnięte pęcherze. W przypadku wystąpienia objawów nadwrażliwości na słońce najważniejszym działaniem jest profilaktyka związana z ekspozycją na światło na słońce – czym jest ?Nadwrażliwość na słońce to schorzenie należące do grupy fotodermatoz, w której czynnikiem patogennym jest promieniowanie UV (UVA oraz UVB).W przebiegu reakcji nadwrażliwości na słońce w skórze, pod wpływem działania promieni słonecznych, wyzwalany jest nieznany alergen. Objawy alergii na słońce mogą rozwinąć się od kilku minut do kilku dni po ekspozycji na promieniowanie UV. Nadwrażliwość na światło słoneczne może występować pod różnymi postaciami, polimorficznej osutki świetlnej, świerzbiączki letniej, pokrzywki słonecznej czy opryszczki rozpoczynają się zwykle w dzieciństwie i wczesnej młodości, a wczesne ich rozpoznanie jest ważne dla kontrolowania objawów i umożliwienia aktywności na świeżym powietrzu pomimo ekspozycji na słońce. Pewna grupa pacjentów nie toleruje tylko pierwszych epizodów ekspozycji na promienie UV, a po pewnym czasie i zyskaniu opalenizny mogą oni nawet przebywać na osutka świetlnaJakie są typy i objawy alergii na słońce?Objawy uczulenia na światło słoneczne w poszczególnych postaciach nadwrażliwości na słońce to:Polimorficzna osutka świetlna (PMLE) to swędzącą lub piekąca polimorficzna (wielopostaciowa) wysypka (grudki, pęcherzyki, blaszki) pojawiająca w ciągu pierwszych dwóch godzin po ekspozycji na słońce. Zwykle występuje na wystawionych na słońce częściach szyi, górnej części klatki piersiowej, ramion i podudzi (zajęcie twarzy jest charakterystyczne dla dzieci). Ponadto mogą jej towarzyszyć: dreszcze, ból głowy, nudności i złe samopoczucie. PMLE objawia się najczęściej późną wiosną i wczesnym latem, kiedy ekspozycja na światło słoneczne jest letnia wygląda podobnie jak polimorficzna osutka świetlna, ale zmiany koncentrują się na twarzy (zwłaszcza wokół ust) i mają tendencję do utrzymywania się przez cały rok. Świerzbiączka może rozwinąć się na obszarach chronionych przed ospówkowata objawia się świądem oraz rumieniowymi plamkami, które przekształcają się w krwotoczne grudkowo-pęcherzykowe i zaschnięte pęcherze, występuje od kilku do 1-2 dni po ekspozycji na słońce,Pokrzywka słoneczna objawia się ostrym rumieniem i bąblami pokrzywkowymi w ciągu kilku/kilkunastu minut po ekspozycji na promieniowanie leczymy objawy uczulenia na słońce u dzieci? Po zastosowaniu niezbędnej profilaktyki (to główny elementem postępowania), gdy objawy uczulenia są uciążliwe dla małego pacjenta – można zastosować leczenie zarówno miejscowe jak i systemowe (leki antyhistaminowe oraz kortykosteroidy).Leczenie miejscowe może obejmować stosowanie maści antyhistaminowej oraz preparatu zawierającego należy bagatelizować problemu. W przypadku powtarzania się objawów trzeba zwrócić się o pomoc do lekarza, który dobierze małemu pacjentowi odpowiednie leczenie. Fotochemioterapia (PUVA, psoralen + UVA) jest metodą z wyboru w przypadku ciężkich postaci pokrzywki słonecznej oraz przed słonecznymi porami roku w postępowaniu z opryszczką ospówkowatą. Jak chronić skórę dziecka przed słońcem i zapobiegać wystąpieniu nadwrażliwości?Aby zapobiec objawom alergii na słońce, należy chronić skórę przed ekspozycją na światło słoneczne. Ponadto należy stosować się do następujących zaleceń:stosowanie kremu przeciwsłonecznego na skórę (nie zapominając o ustach), który ma współczynnik ochrony (SPF) co najmniej 30 lub więcej, zapewniając szerokie spektrum ochrony zarówno przed promieniowaniem ultrafioletowym A, jak i ultrafioletowym B;ograniczenie przebywania na zewnątrz w godzinach 10-15;noszenie okularów przeciwsłonecznych z ochroną przed promieniowaniem ultrafioletowym oraz odzieży zakrywającej ciało, w tym głowę (czapki z daszkiem, kapelusz z rondem).Dowiedz się więcej: Ochrona przeciwsłoneczna maluchówMusimy być także świadomi, że używanie niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków, może wywołać reakcję fotoalergiczną, czyli objawy nadwrażliwości na światło słoneczne mogą wystąpić w związku z przyjmowaniem danego leku. Jeśli dziecko przyjmuje leki na receptę i zwykle spędza dużo czasu na świeżym powietrzu, należy skonsultować postępowanie z lekarzem i upewnić się, czy trzeba podjąć specjalne środki ostrożności i unikać ekspozycji na słońce podczas przyjmowania leku. Znane leki o działaniu fototoksycznym to fenotiazyny, furokumaryny, furosemid, amiodaron, kwas tiaprofenowy, zainteresować Cię także: Atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowlątLugović Mihić L. – Allergic hypersensitivity skin reactions following sun exposure. Coll Antropol. 32 Suppl 2:153-7., 2008Lehmann, Percy- Photodermatoses: diagnosis and Arzteblatt international vol. 108,9 :135-41. doi: 2011Millard TP- Photosensitivity disorders: cause, effect and management. Am J Clin Dermatol. 2002;3(4):239-46., 2002Naka, F. – Photodermatoses: Kids are not just little people. Clinics in Dermatology, 34(6), 724–735., 2016Serafin M. – Wpływ promieniowania słonecznego na skórę dzieci i sposoby ochrony przed jego szkodliwym działaniem. Borgis – Nowa Pediatria 1/2002, s. 26-30, 2002 (dostęp: zdjęcia: Millard TP, Hawk JL. Photosensitivity disorders: cause, effect and management. Am J Clin Dermatol. 2002;3(4):239-46. .